[See page image]

Page 683-684

causa calamitates, quao a Deo immittuntur fidelibus, potioni comparat, quam ipse Deus pro voluntate infundit. Qua similitudine docemur Deo notas ease wires nostras, tantumque nobis admetiri quantum expedire cognovit. Quamobrem quantum Deus infuderit placide bibendum eat, quemadmodum exemplo nobis David praeit, qui sane non fuit ferreus nee chalybeus plus quam nos, sed homo humanis obnoxius passionibus, et non minus quam nos fragilis, cuius rei testes lacrymae quarum hie fit mentio, tit facile agnoscamus non fuisse simulatas. Neque enim tantum lacrymatur, verum etiam, tit valde afflictus et consternatus eiulat, et tamen antea vidimus ipsum insignibus sancti spiritus donis fuisse munitum. Sed etsi Deus filios suns sancto sun spi ritu regit, non ex inhumanis affectibus, tit nihil sentiant et nulls ro afficiantur, sed vult eos sic exercere tit pugnando vincant. Inter etnicos Stoici praesertim, qui fortissimi videri voluerunt, coustantiam fortis hominis existima.runt in on positam esse, tit vir fortis nulla re terreatur, nunquam lacry metur, nunquam gemat, sed imperterritus et immotus adversus quoslibet fortunae quam dicebant, insultus maneat: ideoque flere turpissimum esse dixerunt. Sane fateor modum excedentes condemnationem mereri, atque etiam passiones nostras nimis violentas modum excedere, quoniam a peccato corrupti sumus, ideoque vitiosas esse. Sed si quaeras liceatne homini tristem esse quum Domini manu affligitur, et dicat aliquis non licere, aio insolens esse responsum. Itaque observemus Deum fideles suos donare fortitudine et magnanimitate, non quae. stipites illos faciat, aut Marpebia caute duriores, tit neque bonum nequc malum apprebendant, et adversos casus rideant, sed tit ipsorum patientia victoriam adversus quaslibet tentationes obtineat. Victoria porro illa non sine certamine paratur. Quamobrem fieri non potest quin fideics semper aliquam in se luctam sentiant, quum ipsis aliquid advorsi contigerit, et amara sint mala quibus urgontur imo quo graviora on graviorem ctiam cruciatiun sentiaut, qui et ]acrymas of gemitus eliciac : sod interim ist.os af:ctus its decet temperari, tit Deuui in maximis nostris difficultatibus uihilominus invocemus, et licet lactari on-iniuo non possimus, dolorem tamen nostrum aiiqua consolatione leniamus. Quod si primo ictu a nobis ipsi obtinerc non possumus, patienter exitum a Deo praestolemur, qui laetitiae materiam adferat: victoria enim calamitatum nostrarum in precibus et orationibus posits oat: nam alioqui suspensa arma nostra iacerent inutiiia. Sod quemadmodum strenuus miles, quutn ad pugnam itur, loricam induit, et galeam assumit, clypeumque, et reliquis armis ad pugnam necessariis iustruitur, no inermis sua socordia et ignavia pereat: its nos oportet variis exercitos calamitatibus, et cum variis tentatio-

nibus pugnaturos armari christiana panoplia:, _, precibus et orationibus pugnare, quibus fretos eertu2 eat nos omnia adversa nobis superaturos.

Et haec observanda sunt in narratione illa de lacrymis et gemitu Davidis, quae prima froute viderentur a molli et effeminato viro profectae: sed s humanitatem et mansuetudinem Davidis attendamus qua fuit a Deo praeditus, non erunt nobis insolentes. Vir enim fait mitis ingenii et. humilis, itaque amissis duabus coniugibus affligi graviter ipeum oportuit. Praeterea gravis fait illa tentatio quod in spem a Den vocatus regiae dignitatis, tamen a patria profunus etiam angulum unum quern solum habebat perfugh locum ab Amaleeitis videbat igne succensum. Qua occasione magnum illi creabatur apud Philistaeos periculum. Nam si Amalecitae spud regem Achis eonquesti essent de Davide, et ipsum suosque milites tanquam praedones et latrones aocusassont, et si non adversus Philistaeos, sed adversus Davidem hostem suum insurrexisse eausati essent, rex Philistaeorum merito Davidi succensere posse videbatur, et amissam urbem quam ipsi suisque asylum dederat conqueri. Quae omnia volvens animo David, in maximis procul dubio angustiis versatus eat, tit nemini esse mirum debeat, si tam acerbe planxit et illacrymavit, et pluris ipsius lacryrnas et gemitus faciemus, quam multorum duritiem vel stupiditatem, quae a multis tameu tanquam summa virtus laudatur. Multi enim dolorem suum animo concoquunt, fraenumque arrodunt, ac dentibus infrendent, its tamen tit nunquam ex oculis effluat lacryma, tit were fortes, constantes ac magnanimos dicas, quae sane potius contumacia et rebellio adversus Deum eat quam fortitudo aut alia istiusmodi virtue. Nam istiusmodi homines non desinunt iram suam despumare aut stomachari et indignari, et non dignantur ad Deum precibus confugere, solatium ab ipso petere, et sese coram eo humiliare Sane qui coram Den afflictus deiicitur, et merito se a Deo puniri fatetur multum sub Dei ferula profecit: contra qui ringuntur apud se ipsos, et acerbarn vitam dUCnnt, nondum didicerunt quid sit Deo sese subiicere, _ nesciunt quid sit fragilitatem humanam agnoscere, et ad verum remedium confugere Quamobrem Davidis lacrymae longe pluris faciendae stint, quam illa pertinacia et obstinatio, quae in omnibus incredulis obtinet, qui Deo sere subiicere nequeunt, et semper durae cervicis Dei manum non agnoscunt, de sua infirmitate non cogitant tit cautiores ef'ficiantur, Deique auxilium deprecentur Sane militem ad praelium se comparantem .quum commovetur, et de se cogitat et se apparat ad hostis impetum repellendum, non ideo dixerimus ignavum, sed potius de futuro eventu cogitabimus, et quum adversus hostem viderimus progressum intrepide, et fbrtiter pugnantem, donee victoriam obtinuerit,