[See page image]

Page 333-334

et gladius verbi divini, tit Dee obedientes in viam salutis sibi commissas oves dirigant. (ISZultum vero dissimiles istis sunt illi sacrificuli et pseudoprophetae, qui post obitum miserarum ovium pro illis sacrificant). Hanc ob causam Paulus ecclesiam Dei hoc insignit titulo, tit eam dicat esse columnam veritatis. Non quidem, quasi Dei verbum non sit in se perfectum, et suam puritatem sine hominum opera non possit retinere: sed Deus ea ratione voluit nobis salutis nostrae remedium applicari. Quare si negligentes fuerimus in fovendis qui olim officio doctorum fungantur, et in its docendis et erudiendis, futurum eat tit Dei veritas in medio nostrum collabatur et eastinguatur. Et contra si sedulo bane doctrinam eaercuerimus, et omnem curam adhibuerimus in conservanda ratione quam Deus ordinavit ad ipsius voluntatis cognitionem, certum eat fore tit sua dona et gratiam in nobis augeat, quibus in ipsius amore et timore constanter retineamur, ne unquam ab ipso divellamur. Praetorea discamus non ideo si desunt prophetae plebem oportere in ignorantia sua pergere et sibi indulgere, quod factum tamen in papatu videmus. Nam si de Dee, si de fide, si de ahis virtutibus fiebat mentio quibus ab omni corruptione vita purgaretur, et a mundo ad salutis viam amplectendam retraheretur, tum se ex plebe quisque eacusabat non esse clerieum, non monachum, illa illis relinquenda qui hanc professionem susceperunt, se miserum idiotam, qui domestica tantum curet. Atque haec fuit vulgi opinio : quasi omnis sanctitas et lux veritatis solis illis monachalibus claustris contineretur, et reliquam orbis partem ignorantia occuparet. Sed quaeso, quis nescit, qualis sanctitas in foedis illis cloacis fuerit, et inter profanos illos ganeones, qui sua loquacitate miseris oviculis imposuerunt? Nae similes fuerunt latronibus illis per orbem terrarum errantibus, quos Aegyptios vocant, qui incognitis vocibus et insolenti sermone suam improbitatem tegunt. Nulla sane fuit illis cura veritatem et salutem hominum in scripturis iuvestigandi, sola illis sanctitas et scientia in magnificis et honorificis illis titulis eonatituta: plebs vero mandatis sacrosanctae, tit vocant, matris ecclesiae so contentam iactabat. Ita neglectao geholae fuerunt, et invecta in christianismum crassa ignorantia. Sed demus istiusmodi impostores suum studium ad verbi Dei cognitionem applicuisse: inutilis tamen labor quandoquidem plebs reiiciebat verao salutis fundamentum, puram putam ex verbi divini fontibus evangelii cognitionem. Nam quae potest ease fidei certitude eius, qui ab aliena tantum pendet conscientia? At quum Deus prophetarum scholas instituit, qui veritatis doctrinam discerent, voluit et ipsos deinde facere plebem istius eognitionis participem. Neque vero possunt omnes, fateor, esse

propbetae eacelientes: verum tamen omnes esse Dei discipulos, tit monet Esaias, oportet: ram alioquin membra Domini nostri Iesu Christi esse non possumus. Nam Esaias loquens de eeclesia, quae debet a Domino Iesu Christo et evangelii praedicatione conservari, ait, omnes a Dee doctum iri: cui etiam D. Iohannes consentit, quibus verbis ostendunt quales ease debeant quicunque se in Dei obsequium componunt: minimc quidem omnes doctores, (ram else oportet qui sese egerceant in aliis docendis) sed tamer non ignaros et brutorum instar stupidos. Nam plane stint ista inter se repugnantia, spiritualem doctrinam habere, et interim Deum precari non posse, et quaecunque ad ipsius cultum requiruntur ignorare. Sane tam sunt ista eontraria quam ignis et aqua.

Et haetenus de prophetis in Naioth dictum esto, transeamus ad ea quae sequuntur de Saule, dimissos nimirum ab ipso milites qui Davidem persequerentur, et Naiothis comprehenderent. Ex quibus Saulem apparet omnem Dei timorem abiecisse

ram tit ante vidimus, Samuelem aliqua observantia colebat: et quidem ex ipsius praesentia suam autoritatem retineri arbitrabatnr, adeo tit vi retinere ipsum studuerit, donee era pallii ipsius laceraretur. Ac licet Samuel ipsi sic laceratum et effractum ipsius regnum, patefaceret, non tamen ausum ease aut indignari ant arguere: sed potius tanquam superiorem precari, tit sibi sacrificanti adesset, suaque praesentia dignatum cohonestaret. Iam vero quum Davidem a Samuelis societate non veretur avellere, se prorsus depuduisse palam facit, quum eius autoritatem violare non metuit quem in tantam dignitatem Deus evegerat, atque ipsum prophetarum asylum violare. Coetus enim erat cui Deus ipse praesidebat, ac proinde in quo Davidem oportebat tanquam in asylo tutum esse ab omni periculo. Sane nullus quantumvis locus sanctus perfugium esse debet flagitiosis et sceleratis hominibus, tit fiat latronum potius spelunca : quemadmodum in papatu eontigisse videmus, tit templis et coemeteriis abusi sint, quae asyla flagitiosorum esse voluerunt. Sed quum David illi se adiunaisset cuius ministerio Saul ipse fuerat in regiam dignitatem evectus, et quem ipsemet Saul honore dignatus erat, nimia fuit Saulis audacia et iniuria in Samuelem ab eius praesidio et tutela Davidem avellere velle. Nam quum Samuel Davidem Naiothis cum prophetis retineret, perinde fuit ac si Deo ipsi tutelam ipsius commisisset, et in looo sacro velut in forti propugnaculo, et asylo tutissimo collocasset, ubi Dei nomen invocabatur, et legis eaercitatio vigebat. Ex quibus magis magisque fit conspicuum Saulem in reprobum sensum fuisse coniectum, et Dei oblitum, omnemque religionem contempsisse, quum vi Davidem ex isto coetu voluit