[See page image]

Page 247-248

vinculis et repagulis illos coercet, ne pedem moveant: ne glorientur se hostes praelio victos in fugam vertisse, et Davidis factum elevent, sibique Deo detrahentes victoriam ascribant. Neque vero Davidis virtutem dccantari Deus voluit., sed suum opus agnosci per Mills ministerium, quern se Deus elegisse demonstravit non ad uDius tantum gigantis caedem, sed ad ingentis illius excercitus stragem, qui populum Israeliticum velut oviculas laniaturus videbatur. Hie animadvertendum igitur quomodo Deus eos deiiciat qui leoninam prae se ferunt audaciam : et ita terreat ut Dtrllo insequente metu diffugiant: cuius pavoris a Deo immittendi saepe in sacris fieri rnentionenr videmus. Quin edam illam meretricem Rahabam videmus illius metus facere mentionem, exploratores a Iosue missos alloquentem, quae tamen ncque legis divinae neque purae religionis ullam habebat notitianr : et praeterea confiteri Deum Israolitarum iam populum suum in terrae Chananaeae possessionem misisse, licet tamen in cam nondum esset introductus; Deus, inquit, in omnes huius regionis incolas terrorem suum immisit. Quum igitur divini terroris scriptura memimit, ostendit audaces antea viros et robustos ac strenuos, a Deo quum ipsi placuerit exiguo momento terreri et enervari. Idem hie Philistais accidisse videmus. Equidem fateor in profanis bistoriis legi magnos exercitus levissimis de causis perterritos, ut sibi fuga consuluerint: sed hie perculiaris quaedam ratio est. Quod nempe Deus Davidi tantam audaciam dederit, ut hostium castra propius aecesserit, et in Goliathum irruerit, eidemque caput amputarit. Et quidem praesente gigantis armigero, qui poterat quidem in Davidem impetum facere: sed perterrefactus diffugit. Merito igitur David alibi praedicat, se Deo adiuvante muros transsilire et in aerem volare, velut ab ipso acceptis caprarum et cervorum pedibus. Sed quid impediebat Philistbaeos prostrato licet cum tanto dedecore suo gigante, quominus in Davidem impetum facerent? Nae non tantum in Davidem, sed in ipsum Israelitarum exercitum irruere poterant quandoquidem ingentem babebant militum numerum. Yerum terga dederunt, et antequam ictibus ullis urgerentur profligati sunt. Quo facto evidenter apparuit divlDae manus vis Lit nullam Israelitae occasionem habuerint victoriae laudem sibi tribuendi. Quod vero dicitur David evaginato gladio Philistaei caput illi amputavisse, eo docemur bostium artna et praesidia quibus plurimum confidant, in confusionem et exitium ipsis convertenda: et propriis armis conficiendos, et proprio gladio iugulaDtlos. Utilis sane modis omnibus doctriDa: Dam fore nobis persuademus hostes armis instructos, quibus vebementer noceant, immo nos profiigent superari a nobis non posse nisi iisdem armis muDiamur, et vires viribus opponemus. Nam Del virtu-

tern semper alligarnus its quae egterius apparent: quamobrem eo attentius haec doctrina est meditanda, quo procliviores sumus in contrarium vitium, nempe sciamus oportet Deum suae maiestatis contemptores vel propriis armis confossurum : ac longe ipsis fore consultius si nullis gladiis neque armis munirentur: quandoquidem quo fuerint illis instruotiores, eo maior sit ipsorum arrogantia casum maiorem allatura.. In primis observandum Deum res omnes creatas habere in mane, et illis ad quemcumque usum velit uti: atque ita confirmatur magis ac magis illa quam exposuimus sententia, Deum servare sine lancea et clypeo. Nam etsi frequentes gladios et alium bellicum apparatum hostes affatim habeant, Deus tamen illos etiam sine ictu potest caedere et debellare: quod Madianitis contigisse videmus, qui mutuis sese vulneribus confoderunt. Hie vero aliter Deus operatus est. Nam Pbilistaei illius gladium Deus Davidi in manum posuit. Ex quo sperandum est Deum hostium nostrorum vires in nostras manus traditurum : et quum adversus nos sententiam mortis dederint, ut sola voluntatis ipsorum exspectetur impletio, et iam nostris cervicibus gladios impendentes viderimus, tune Deum nobis adfuturum, et quid opus facto sit provisurum, neque unquam nos in angustiis deserturum. Verum tamen istud maxime in hostibus spiritualibus loeum habet: quod nisi mente infixum haereat, in maximas difficultates praecipites feremur. Nam diabolus multis nos artibus aggreditur, et non tantum nos mendaciis adoritur, sed ipsum Dei verbum ut confodiat assumit. Quid ergo nobis miseris fieret, nisi gladium illi possemus in usum nostrum adversus ipsum eripere? At Deus misericors gratiam illam nobis largitur, ut quum diabolus nos iugulaturus gladium attollit, eodem illo tanquam clypeo tecti repellamus ictus adversarii, et plane ipsum confodiamus.

Sequitur: Assumens autem David caput Philistaei, attulit illud in Ierusalem: arma vero eius posuit in tabernaculo suo: deinde Saulem inquisivisse de Davide: Quis ille esset iuvenis, unde genus duceret. Sed non servata est hoc loco temporis series, Dam quod posterius gestum est priore loco exprimitur, sed non ita sollicite observat scriptura dierum aut dictorum seriern, sed summam eorum tantum, quae cognitione digna suet attingit. Neque enim aures nostras incunda quadam et eloquente rerum gestarum narratione vult demulcere: sed rerum ad salutem nostram necessariarum summa capita proponere. Primum igitur quum David caput Pbilistaei tulit Ierosolymam, factum est ad populi confirmationem: licet tamers tune temporis Hierosolyma non esset sedes regia: nam Saul non babitabat Hierosolymae: quae deiDde etiam in Iebusaeorum potestatem venit: sed arcano quodam