[See page image]

Page 195-196

omnes derivet, et fideles sibi bene conscii sint nullam se istis occasionem dedisse tanti contemptus divinae maiestatis, nihilominus tamen debent vehementer affici perditorum illorum hominum blasphemiis, divinique numinis vindictam horrere. Ideo iusti iubentur belle in Domino sperare, et non duhitaro quill Deus improborum violentiam reprimat, et furores compescat hostium iniuria iustos opprimentium, of adversus ipsum Deum tanto furore insurgentium. Itaque si nobis bene conscii sumus, fremant licet veritatis hostes, veramque doctrinam irrideant, et conentur nos in eundem secum furorem inducere, et a sineero Dei cultu deducere, DO dubitemu8 quin ipse Deus a nobis invocatus sincero a$ectu in ipsius timore perseverantibus causam nostram suscipiat, et hostes nostros tanta calamitate feriat, ut ne vestigium quidem illorum amplius appareat, ut prophets, loquitur in Psalmo 37. Nam quotiescunque virus suum despuinant et suam rabiem adversus salutis doctrinam evomunt, minime dubitandum quill se ipsos in laqucos induant, et sua tam efraeni arrogantia in horrendam et stupendam condemnationem praecipites coniiciant. Atque ista meditanda runt ex Goliathi huius insolentia, quern non puduit adversum Deum viventem tropbaeum erigere, non contentum populo Dei illusisse et dedecori habuisse, et cum ignominia et summo contemptu ad singulare certamen provocasse.

Quod vero deinceps Saul dicitur ad istos Goliathi clamores obatupuisse, et totus cum ipso populus, demonstrat quod ante diximus, recedente spiritu Domini ab ipso, nullas eius fuisse amplius vires, quandoquidem propter ingratitudinem Dei donum ei fuerat ademptum. Nam si qua in ipso virtus, si qua fortitudo fuisset, millies potius mortem oppetere debebat quam ferre tot blasphemis vocibus Dei nomen lacerari et dedecore affici. Sed attonitus haeret cum toto populo pariter obstupefacto. Ionathani quidem magnos animos ante vidimus, sed iam etiam obstupefactus non prodit ad certamen, sed sere cum reliquis intra castra metu continet. Neque propterea reprobatum ipsum a Deo dixerimus, nisi quod Davidi regiani dignitatem cessit : et quidem ultro, quod mansuetus et placidus Dei voluntati resistere noluerit. He vero, tit ante diximus, sua fortitudine usus, agnovit tamen Dei potentiam non esse positam in militum multitudine ft robore: quare ergo Dune ista non revocat in memoriam, cur non adversus Philistaeucn Del virtutu fretus certamen suscipit, et toti populo spem bonam et animos facit? Verum in ipso, ut aiunt, capite malum haerebat, ex quo in totum corpus efi'undebatur: et quod Saulem Deus condemnasset, regnoque abdicare decrevisset, ipsius iudiciiim in universum etiam extendi populum oportebat. Pariter etiam apparet populum nullo Dei gloriae studio

fuisse affectum, sed attonitum et obstupefactum haesisse. Verum enimvero si de suis viribus diffidebant Israelitae, Donne Dei favor ipsis paratissimum erat subsidium? Cur non igitur ad Deum precibus ardentissimis confugiebant? Sed Dei non meminerant, metus illorum mentes occupaverat, itaque de remedio adversus tantum malum non cogitaverunt. Ex quo apparet, Deo spiritum suum ab hominibus subtrahente, non modo destitui illos consilio et viribus ad resistendum hostibus, sed ne cogitare quidem de remedio, nempe non meminisse Deum satis potentem ad ipsos protegendos et invincibiles efficiendos, et promptum ad eos exaudiendos qui sese in ipsius clientelam recipiunt. Sed miser iste populus nihil nisi metum et terrorem concipit viso Goliatho, Deique interea non meminit: aut si meminit tamen ad ipsum precibus non confugit. Ex quibus discimus tanto studiosius in Deum sensus omnes nostros coniicere, et ardentius ipsum precari, ut nos in suam clientelam recipiat, et in omnibus rebus adversis imperterrito et constanti animo gratiam perseverandi largiatur: certo persuasis Deum nos ex omnibus periculis mortis eruturum, etsi mille mortes nos undique circumdederint, ut loquitur propheta in Psalmis. Itaque animo confidenti Deus est invocandus, et minime dubitandum, quin nos ex animo invocatus exaudiat. Ac licet non simus stupidi et insensibiles, et sit nobis adversus plurimas tentationes certandum, tamen certum est omnes calamitates et tentationes nobis in summam laetitiam convertendas, ut in omnium calamitatum exitu re ipsa Deum nobis protectorem et patrem experiamnr esse velle, modo ipsi talem obedientiam reddamus, quam liberi debent parentibus: et its metum omnem superemus. Neque vero tantum in summo quodam discrimine divinum nobis auxilium est sperandum, sed persuasos esse oportet quamdiu in terris vivimus, Deum nobis nunquam defuturum, ac si pro nobis fuerit, nullam tancam esse hominum vim quae nobis exitium afferre possit, quamdiu sub alarum ipsius umbra delituerimus.

lam vero agite, etc.

12. David autem erat filius viri F,phrataei, de quo supra dictum est, de -Bethlehem Iuda, cui nomen erat Isaa, qui habebat octo filios, et Brat vir in diebus Saul senex, et grandaevus inter viros. 13. 9 bierunt autem tres ftii eius maiores post Saul in praelium: et nomina trium fidiorum ezus qui perrexerunt ad bellum, Eliab primogenitus, et secundus Abinadab,