[See page image]
Page 149-150
149 IN I. LIB. SAMUEL. CAP. gVI. 150
sane iactura, vel uxoris, vel liberorum laetari minime. poterit, quasi ex animi sententia et arbitrio ipsi cessissent, sed variis potius curis et molestiis angetur, neque etiam lacrymi8 et questibus abstinebit. Quaero itaque an ille sit propter lacrymas et curas coudemnandus. Minime gentium. Nam, uti dixi, licet omnes humani affectus non sins divinae voluntati consentientes, non ideo tamen contrarii aut repugnantes. Ac sane modo sit lacrymarum et luctus aliquis modus, et impatientia non accedat, qui ob res adversas sibi a Deo immissas lugent magis suam obedientiam produnt, quam multi qui videntur quidem omnino sese Dei voluntati permittere, et eius mandata ultro exsequi, quorum tamers mala menB et malus eat animus. Exempli gratis : si quis uxorem, liberos, parentem, aut alium quempiam propinato veneno tollat, Dei quidem decretum illum exsequi certum eat, cuius in manu vita omnium hominum posita eat, quam ipsi neque retinere, neque producere, ne ad momentum quidem, sine Deo possunt. Verum tamen illum eundem Dei voluntati prorsus repugnare et contradicere cerium eat, quatenus suam voluntatem Deus patefecit, et officium cuique praeseripsit. Itaque ex istis apparet posse quidem homines afffictionibus quae a Deo immittuntur moveri et tristitia affici, neque tamen ideo contra ipsius voluntatem reluctari: quod illi affectus sint naturales, et fieri non possit quin istiusmodi casibus vehementer natura duce afficiantur. Verum hoc opus, hie labor eat, aflectibus istiusmodi modum ponere, eosdem fraenare, agnoscentes hane omnium affiietionum et luctuum conclusionem ease oportere, ut Dee debitam obedientiam reddamus, eiusque nominis gloriae et amplificationi magus ac magus studeamus, et ad eius nos voluntatem sine repugnantia componamus. Caeterum quod diximus Samuelis luctum videri potuisse fidei coutrarium, observandum nos in rebus istis temporariis nonnunquam. adeo caecutire, ut perapicere non possimus Dei consilia, quae tamen ipse nobis patefecerit. Exempli gratia, Samuel audierat Domini 8ententiam de Saule exauctorando, et de regia dignitate deturbando: sed tamers non potest primo intuitu quinam id fiat animadvertere. In istis tamen difficultatibus Samuel generalem fidem retinet, eorum quae de Saule Deus decreverat: hinc lacrymae ipsius, hinc luctus ille perpetuus: adeo ut nihil hie temere susceperit, ut solent fanatici homines indignari, nisi Deus omnia ex ipsorum voluntate administret. At Samuel agnoscens unctum Saulem Dei mandato, non potest repente reverentiam illam quam domino et regi debebat abiicere et oblivioni tradere, unde apparet illum non sponte a Dei verbo recessisse: Bed tamers non satis in peculiari hoc facto animadvertisse, quid a se Deus postularet, nempe ut agnoseeret Deum velle Sauli abrogate imperium
quod dederat, quod ipsius voci non obtemperasset: et posse rebus deploratis succurrere, atque idcirco ab ipsius providentia pendendum ease. Sed ista Samuel non potuit discernere: ac proinde iuctus et lacrymas ipsius dicemus non ab infidelitate ma nasse, sed ab ignorantia eorum quae Dominus hie singulariter decreverat. Etsi ipsemet supra dixerat, Fortem Israelis mentiri non posse neque duci poe nitentia: verum, quod homo erat, veluti nubibus quibusdam et densa caligine prohibetur claram, lu cem intuori: ac proinde luetum ipsius condemnare non possumus tanquam voluntati Dei repugnantem, aut a fidei fundamentis alienum. Quin imo fit no his hie conspicuum, qua virtute et magnitudine animi, qua conatantia prophetae officium fecerint, licet tenerrimis affectibus commoti fuerint. Nam iussus Samuel Saulem alloqui, non reformidabit in os illi dieere, Dens successorem to meliorem elegit : to regia dignitate es indignus. Ne puts Deum non posse teque tuique similibus carere : nam sine to ratio nem ecclesiae suae servandae facillime inveniet: to veto funditus exacinderis et ex etirpaberis. En sane invietam prophetae constantiam et magnani mitatem, quam nulla humana affectio vel pertur batio labefactavit: sed quae potius instar angeli cuiusdam ista humana omnia superavit. Sane its Dei apiritus Samuelem ad officium sibi commissum faciendum impulit et gubernavit. Neque tamen id obatitit quominus ergs Saulem sese ut par erat mi sericordem praebuerit, ipsius exauctorationem et abrogationem defiens et lugens. Idem de ahis omni bus prophetis sentiendum, quorum idem animus fuit. Nam quum in improbos homines invehuntur et de peccatis illos arguunt, et comminationibus persequuntur, dicas eos furore potius aliquo quam humano apiritu impelli, et se homines natos obli vioni tradidisse, et eos quos compellant non agnos cere fratres suos et propinquos: tanta eat ipsorum in increpandis hominibus vehementia, ut quum Dei nomine iudicia ipsis denunciant, non esse amplius homines videantur. Et nihilominus tamen eorun dem etiam quos increpabant vicem doluisse et mi sertos esse conapicimus, deque ipsorum salute ma xime sollicitos fuisse: atque idcirco magnopere affectos quum imminentem in illos Dei vindictam intuerentur, quam lacrymis avertere nitebantur. Its Ieremiam audivimus vehementer ingemuisse propter propinquum Hierosolymae excidium, et in perpetuo luctu iacuisse, optantem oculos suos fieri fontem perennem lacry.marum noctes diesque ma nantium. Nam quale istud votum eat fontem fieri lacrymarum oculos, nisi quod its testatur se non posse lacrymando et deffendo miserum populi sta tum satiari, ,quern propria morte cupiat redimere7 Et tamen quid aliud dieas prophetas spirare quam ignes et .fulmina, quoties tanto ardore Dei senten 10"