[See page image]

Page 567-568

varia eat affeetuum ratio quibus in hane aut illam partem propendet. Deinde ea eat etiam ignorantia, ut quae extrinsecus apparent tantum animadvertat, non ea quae in cordis penetralibus latent. Ideirco levia quaedam vitia homines animadvertunt, non autem quae in corde latent maxima et gravia. Quare si rectum de vitiis iudicium ferre, si de recto et pravo sincere iudicare volumus, Do ad nostram amussim, id eat ad humanum iudicium, seu potius opinionem, sed ad Doi iudicium et regulam exigamus. Neque vero exspeetandum ut a coelis Deus deseendat suum iudicium nobis forma visibili patefacturus: scripturas enim habemus sacras, ex quibus quae vitia Deo lint abominationi perspicue possumus intelligere. Nos igitur de externis hominum factis ex' Dei verbo iudicare, et ea condemnare possumus: sed tamen de ipsorum cogitationibus ferre sententiam non eat humanae potestatis: quin potius patienter exspectandum: dum ipse Deus quae occulta sunt patefaciat : quemadmodum docet Daniel. Itaque nostri ingenii tarditatem et stuporem agnoscentes, nihil supra nostram facultatem audeamus. Quidquid vero de Nabale sentiant homines, videmus ipsum magni criminis eoram Deo convietum teneri: et non parvi momenti fuisse contumelias illas quas ipsum in Davidem inconsiderate vomuisse aliquis iudiearet. Nam tale ferri ab ipsis iudicium de Nabale posse videbatur : Esto, Nabal contumeliis Davidem affecerit, erronem, profugum, latronem, praedonem dixerit, ingratus etiam in ipsum fuerit, ideone vero morte puniendus erat, cui non satis sua mess constabat? Yerum enimvero Deus aliter iudicavit, cuius iudicia recta sunt, et nunquam in exeessu peccant. Quare quum morte contumelias illas Deus ultus eat, quibus laesus David a Nabale fuerat, sciamus ipsum sibi factas existimasse in Davidis persona. Nam sane in ipsum Deum redundabant: quandoquidem David non suo motu regiam coronam invaserat, neque quidquam a se susceperat, sod a Deo vocatus, et unctione externa confirmatus. Nabal igitur Davidem contumehis petens, et honorem ipsius pedibus calcans, in ipsum Deum fuit iniurius, et blasphemus. Nos vero, licet non ad eundem dignitatis gradum quem David evecti sumus, tamen acimus quid de nobis sacra scriptura praedicet, nempe, nos Deo esse caros tanquam pupillam oculi, et ulturum ipsum omnes contumelias et iniurias quibus affecti fuerimus. Quamobrem in Deum nos nostraque reiieiamus: et licet hostes impunitatem sibi polliceantur, quum crudelissime in nos saevierint, patienter exapeetemus donee ultionis tempos advenerit, quo Deus suo iudicio ipsos involvet et incautos obruet: nosque re ipsa quanti faciat patefaeiet, quos illi tanquam viles et abiectos homunciones habuerunt. Quamobrem ex hoc loco discamus, in primis

nunquam adversus Deum obloqui, aut adversus eum contendere quum non ex nostri iudicii opinione sententiam feret: sed placide quidquid fecerit admittamus, et bonum ac rectum iudicemus. Deinde tantam suorum fidelium curam Deum gerere, vitamque ipsorum tam caram habere, ut ipsis illatas iniurias sibi factas reputet, et tam acerbis poenis ulciscatur eos qui nos ludibrio habuerint, ut sen. tiant se divinam maiestatem offendisse, sibique non cum homuncionibus sed cum illa rem ease. Namque Deus se miserorum et abiectorum hominum clypeum et propugnaculum ease profitetur.

Hanc ob causam David Deo gratias agit, quod sibi factam esse iniuriam et iniustam dedecus ultus sit, his verbis: Benedictus Iehova, qui egit causam opprobrii mei a Nabale, et servum scum eustodivit a malo. De duobus gratias istis verbis David agit Domino, primum quod re ipsa patefecerit quam ipsi carus esset cuius causam adversus Nabalem suscepit. Alterum quod non permisisset ipsum proprias iniurias ulcisci, et sanguinem fundere .in Nabalis familia, ne non modum tenuisset, siquidern in iracundia saevire crudelius potuisset. Quod * ad primum attinet, quaerat aliquis Davidine licitum fuerit a Deo vindictam de Nabale postulare. Nam;, ut antes diaimus, non tantum privatas iniurias ulcisci prohibemur, sed etiam mentem et affectnm omni vindictae studio vacuum habere iubemur: Si quis igitur non sua quidem manu et viribusAe.._rb hoste ultionem faciat: sed interim diris Mum, ,di

voveat, et Dei fulmine tangi exoptet, non videtur:l;" officio defunctus : Bed potius earitatem abiecisse. Quisquis igitur malo quidem exterius abstinebit sed intus odio et inimicitiis aestuabit, et hostis sui .in.= teritum et quidem a Domino egoptabit, merito apud Deum homicida habebitur, licet ne digitum ::-q quidem ad malum moverit. David itaque videtur ;;°" non potuisse a Domino de Nabale ultionem eapostulare, quin adversus Doi legem graviter peecarit. Hoc si non potuit, sane Dec Deo grataas agere de mortuo Nabale potuisse videtur. Preoes enim nostras et gratiarum aetiones oportet Dei. voluntati conformari: quemadmodum conclusio pre=.: cationis quam ipse nos Dominos Iesus Christuiu docuit, eo referri omnes nostros affectus oportere ostendit. Quum igitur Davidem agere gratias .ati'= dimus quod Nabalem Deus plaza affecisset, et mor-#" tuus esset, eum apparet antes in votis id habuissi~

mus periculosum esse temere velle sanctissimortii"i perfectissimorumque virorum exempla imitari, nis~ praescriptam in sacris regulam sequamur, ut ipsort~ facta nimirum et dicta ad divinam illam -W'

si quis regulam sibi proponat imitandam, eonai~ licere sibi a vindicta abstinenti, nihilominus:1

t~