[See page image]

Page 563-564

candum, nempe deeem diebus peractis, percussum a Domino fuisse Nabalem, et mortuum esse. Undo discimus Deum non punientem ex tempore inimicos nostros, red etiam tolerantem quasi ad ipsorum flagitia conniveret, opportunum tempus illos puniendi constituisse. Nostrum igitur eat impatientiam cohibere, et quoniam adeo festinamus ad vindietam, ut si Deus non statim ultricem manum exserat, ipsi obloquamur, et moram illam impatienter feramus, eo attentius exempla consideremus quae nobis proponuntur, in quibus Deus patefacit se opportunitatem nosse puniendi quos suo iudicio reservat poenam eorum diflerens. Sed in primis quid sacra paging doceat attendamus, quae passim Deo uni autoritatem vindictam exercendi tribuit. Nam istis verbis quibus sibi uni Deus vindictam describit, fraenantur sensus omnes nostri, ut Deo tribuere quod ipsi proprium eat discamus: et manus nostrae veluti vinculis retineantur, ne in sue quisque eausa iudex ease velit, et ex arbitrio in inimicos saevire. Praeterea quoniam tam fervidos affectus habemus, ut vix retineri ratione queant, Deus eo usque progreditur, ut non moderari nobis discamus, et its cohibere passiones, ut quum bostes videbuntur inulti, et flagitiorum ipsorum Deus oblitus existimabitur, nobis tamen persuadeamus Deum eausas babere, cur ad tempus poenas differat, et exitum tandem demonstraturum Deurn non oblitum ease officii aui, quod eat mundi iudicem ease: ac proinde tempus fore quo ipsius iudicio sistantur, et rei peragantur, rationemque factorum reddant, poenasque flagitiis suis debitas luant, licet ad tempus poenae differantur. Et. quidem hodierno tempore necessaria eat huius doctrinae meditatio, quo videmus coniuratos bostes veritatis miseris insultare, minas intentare, et tanta audacia in miseros fideles insurgere, ut de ipsis actum videatur, ideoque victoriam canere et triumphare. Quare si dicta et facta ipsorum expendamus, illi modis omnibus in Deum peccasae, et iniurii fuisse reperientur, et reos mirabimur, quomodo diving vindicta tam diu inultos ferat, et in dubium vocare, Deusne ad ipsorum flagitia caecutiat, an vero sit oblitus pro meritis in illos animadvertere. Yerum Deo iudtcia sue differente, discamus nimium fervidos aestus passionum coercere, et tam in sacrae paginae doctrinam quam in exempla quae in ills proponuntur, et praesertim in hac historia, mentem et oculos convertere. Nam quum Nabalis contumehis et iniuriis David fuisset provocatus, et .ad sumendam vindictam paratus, impeditus esset a Domino sumere de hoste poenas

interea Nabal domi quietus poenas, et iustam punitionem evasiase existimabatur: red cessantibus bominibus Deus rationem illam castigandi pro meritis invenit. Hine itaque discamus nihil de lure diving detrahere, red patienter ferentes iniurias, rem totem

Deo committamus, et iudiciorum ipsius opportnnitatem praestolemur; minims dubitantea quip tandem ample nobis illius glorificandi detur occaeio.

Interim observandao eireumstantiae quas hio Spiritus Sanctus describi voluit. Dicitur ergo Nabal revertente Abigaile fuisse ebrius, ac proinde non potuisae 'psi uxorem periculum in quod sue stultttia incurrerat tune ei declarare, ne in amentiam et furorem verteretur. Yinum enim velut cornua habet, quibus immoderate sumptum homines efferat et imma.nes reddat. Sic Nabal factus ebrius, si ex Abigaile tam intellexisset quae gents fuerant, in furorem exarsisset, et violentis affectibus abreptus, vel in ipsam irruisset, vel in Davidem impetum fecisset: denique magnas turban dedisset. Ideiroo tam temporis Abigail rem geatam dissimulavit, opportunitatem exspectans quum crapulam eahalasset, rem totem illi declarandi. Quare perendie illi rem gestam narravit, quo numero vehementer obatupuisse dicitur, et paulo post mortuus. Hine primum animadvertamus quells quantaque sit hominum intemperantia, ut praeter mensuram seas' vino ingurgitent. Nabalis quidem convivium non fait per se vituperandum : nam et legs divine permittitur amicos ad convivium invitare, et liberalius tractare: red peceasse in excessu Nabalem apparet, quum fuiase regium eonvivium dicitur, ut eonditionis suss limites transsiliisse notetur. Hine singulidiscunto seas intra temperantiae limites continere, et in cotrviviis luau et intemperantia non peceare, quod pierumque luxum paupertas, gut malts istiusmodi incommode comitentur. Modus itaque aervandns eat, ut sine avaritia et tenacitate sobrietas tamen locum obtineat. Maxims vero vituperanda eat obrietas ills Nabalis, qui licet initio dicatur eor habuisse laetum, tamen deinceps ostenditur obrutus sic fuisso vino, ut nullum amplius rationi locum reliquerit, et in feram mutatus sit, adeo ut sine occasions fureret et debaccharetur. Sed non abs re haec phrasis usurpatur hoc loco: Nabalem habuiase cor hilare: nam usit.atum eat ebriosis proverbium, ad vitium suum gut minuendum gut tegendum: Et si quis interrogates de alterius ebrietate fuerit, saepissime respondet hilarem fuisse. Nam ebrietas multos semper babet advocator ad turpitudinem tegendam quae ipsi finest: quemadmodum eaperientia plus satin fide.. facie, homines ebrietate in saes transformari, et quantum in ipsis eat: Dei imaginem, ad quam erant creati et formati, ab ipais deleri. Quoniam igitur plerumque homines ebrietatem sio excusant, Spiritus Sanctus se ad vulgi sermonem aecommodans eadem ntitur hraai, quum sit: Nabaleen habuisse cor hilare et pueundum. Sed deins~ ceps ostendit detestabilem illam hilaritatem fuisso et amentes istiuamodi homines quos vini copia Si obstupefacit, ut in belluas degenerent, suaeque,cos~_

3