[See page image]

Page 425-426

vosne constituet tribunos et centuriones? At si spud se cogitasset unde regum autoritas- et dignitas sit, ad Deum usque assurroxisset, quo faciento et annuente reges et principes dominatum in populos obtinent, et in honore et pretio babentur. Nam quum sacra scriptura non hortatur, ut regibus, principibus ac reliquis omnibus magistratibus subiiciamur, atque adeo omnibus iustitiam administrantibus, non hanc causam subiicit, quod ab illis honoribus et opibus augeri possimus, quod domos et agros ac vineas ab illis consequi: sod quod Deus illos in tantam autoritatem et dignitatem extulerit, ac velit ipsos tanquam ministros suos et legatos agnosci et coli. Hie igitur unicus scopus est : Dei nimirum ordinatio, ad quem collimare subditos omnes oportet. Atque idcirco dicit sapiens non casu vel fortuna reges regnare: sod Deum hac ratione mundum velle gubernari, ne confusio rerumque perturbatio societatem hominum abrumpat: quemadmodum in libris Iudicum horrendam passim in israelitico populo confusionem fuisse videmus, quum nullus rex aut iudex esset in Israel. Singulare igitur Dei benefactum agnoscendum est, quum bonos magistratus dat, ut ultro non ipsius ordinationi subiiciamus. Quare Saulem hie sibi magnam inurere infamiam apparet, et de sua dignitate et autoritate multum detrahere: quum agrorum et vinearum, et dignitatum aulicarum mentionem facit, quorum omnium largitione tantum sibi devinctos ministros suos arbitrator, et eam ob causam ab ipais honorari vult. Nam quomodo regnum ipsius tam paucorum hominum sibi donis et largitionibus devinctorum gratia consisteret? Nae si quis regiam autoritatem putat se posse retinere sibi triginta, vel sexaginta, vel denique centum hominibus donis et largitionibus devinctis, vehementer fallitur: siquidem in longe plurium odium et malevolentiam incurrit, quos bonis spoliavit, vel duriter tractavit, ut famelicos illos expleret, et aliorum opibus tanquam porcos saginaret. Sed esto, satisfaciat omnibus, alios ad dignitates evehat, alios benefactis cumulet, nullo tamen firmo fundamento regnum ipsius stabilietur, nisi Deo nitatur. Quin etiam si quis rex aut princeps Deum protectorem et defensorem habere cupit, admonetur in sacris ut pietatem et clementiam in primis sectetur. Hac enim ratione regum solia et sceptra confirmari docet Solomon. Quamobrem insani hominis voces fuisse agnoscamus illa Saulis verba: Davidne vobis agros, aut vineas dabit, aut tribunos ac centuriones faciet? Neque enim in mentem ipsi venit unctio quam divino mandato per Samuelem acceperat: qua in re suam ingratitudinem prodit. Nam non procul gratiae Dei exemplum ipsi quaerendum erat, quod in se tam clarum et perspicuum exstabat. Nam quando Samuelis ministerio fuerat rex designatus? Nonne rusticus erat

bubulcus, ut nulls spec onset segue ipaum neque ullum ex ipsius unquam genie et familia regzam dignitatem assequuturum? Qua igitur, obsecro, ratione potent illud hominibus ascribere? Nonne conspicuum Dei beneficium, et opus extraordinarium? Atqui hie tames tantum agrorum, vinearum, dignitatum meminit, quasi Dei bonitatem nunquam nisi hominum beneficzo fuisset expertus, et eorum quidem quos benefactis sibi devinaerat. Sed si hominum aliquam instituisaet collationem, cui magic quaeso, devinctus erat, et multitudine benefactorum obligatus quam Davidi? Nam quis vitam ipsius et fortunas nervavit, nini David? An illi vero antes vineas et agros dederat in mercedem, qua impulsus regi fidelem oporam praestitit? Quum igitur iam animadvertat Dei mandato Davidem a Samuele regem designa.tum et unctum, nonne debuit sacram illam unctionem adorare, et cognoscore, quandoquidem illius decreto facts est, qui terrarum orbem uuiversum regit, et homines eligit quos nationibus praeficiat, voluntati illius non esse sibi resistendum, sod intro potius acquioacendum? Hanc ob caunam scriptura dicit, principes ac regen in Dei manu esae, et ipsos a Domino tantam quantam voluerit dominationem sortiri: quod in unius Dei potentate domina.tiones et regna posits aint. Quare tanto magic sese ingrates Saulis animus hac in parte patefacit qui suorum servorum fidelitatem Bola compensatione metitur. Sed undo, quaeno, Saul tot agros et vineas habebat, nisi ex vectigabilus et tributis quae populo imponebat? At non ills conditione reg electus fuerat. Deus quidem sane populum regem flagitantem praemonuerat, fore ut rex agros et possensiones ipais adimeret, quas domeaticis coin daret. Quin imo regem aliqua vi liberos ipsorum accepturum, goon famulon et servos soon constitueret. Fore quidem istud, inquam, Deus praedixerat, at non ideo tames Sauli tyrannidem illam exercendi potestatem fecerat. Nam reges acceperant a 1Vlose quid sui officii onset, good monumentis coin perscriptum reliquerat. Rex enim, inquit Moses, non efferetur supra fratres; modestus et humanus Brit ergs populum: intra limites sere continebit, no populus opprimatur. Nonne Saul in regiam evectus dignitatem, ills praecepta Domini meditari debuerat? Nae quum adversus ills peccat, in Deum ipsum est cont.umeliosus, et quasi Deum nitro lacessit, quum sit se a.gros, vineas, et varias posaessiones ha.bere, quibus eon qui sibi fidelem .praestiterint operam remuneretur. Sane gloriatur muftis rapinis et dirept.ionibus populi : et quum miserarum ovium, quarum pastor esse debebat, pelle detracta, coos qui ipsi placuerint, vestire volt, ostondit se rognum swum in meram tyrannidem convertisse, et pro curs pastorali, lanienam invexisse, cuius ipso sit dux, reliqui vero tanquam latrones praedae inhia.n-