[See page image]

Page 239-240

trahendi occasionem inde accipiant. Nam fore fit ut qui equis, curribus, armis instructissimi runt, inde efferantur, et vans quadam arrogantia turgeant: et contra, qui iisdem carent, metu trepident: Dcique potentiae et au%ilii non recordent.ur. Idcirco licit Deus sibi ista diaplicere. Itaque carnalibus et temporalibus omnibus praesidiis opponuntur, primum timor Doi et reverentia, quae ipsius maiestati debetur : deinde spes, quae duo coniungi necesae eat. Nam scimus hypocrites abuti solitoa Dei nomine et evangolii, et palam quidem verbis praedicare, ver bo Dei dandum pondus et autoritatem ut solum eminent, et its testari nos non posse in Deo fiduciam collocare, niai nos ipsi subiicere didicerimus, et vcram obedientiam reddere: sod tamen multos ease infidclea, qui Dei timorem simulabunt, qui nihilominus neque ipsum ament, neque colero velint: verum eius summam et tremendam iuatitiam horreant. IIIi igitur solam externam obedicntiae speciem prae so ferunt, intus rebellionem foventes. Quamobrem sciamus duo ills quae diximus coniungenda, timorom et spew seu amorem. Nam timere Deum tam boni quam mall iubentur, ut monet prophets in Psalmis. Doctrinam igitur istam meditemur, Domini ease bellum: quam ob causam prophets Psalmo 33 licit eqacum ease mendacem ad salutem : et regem non servari multitudine copiarum, neque potentem multitudine virium: sed oculum Ielaovae attendere ad timentes sui. Hoc impletum videmus in Goliatho : neque dubium quin David hoc perpetuum testimonium in ecclesia ease voluerit, et saepe in memoriam populi revocarit, good semel Deus per ipaum effecerat. Quare haec verbs saepe inculcanda, non in multitudine virium servari potentos, quoniam potentiae Dei temporalia praesidia solent opponere: quae quidem sane Deus hominibus dedit et illorum usum permisit, sod its t.amen ne virtuti et potentiae ipsius praeferantur : quandoquidem Deus, suos servaturus, non pendet ab istis mediis, neque alligator istis rebus corruptibilibus, quibus homines propter infirmitatem opus habent: cui sue ipsius virtus sufficit.. Nullum itaque subsidium humanum Deus ad suos iuvandos requirit, et nihil ipsi dcest ad virtutem suam hominibus manifestandam. Sane si bent doctrinam anirnis insculpserimus, in omnem vitam sufficiet, et. tutissimum grit adversus quaslibet ten'tationes remedium. Nam si in ipsius tutelam confugerimus, certo persuasi erimus nos licct omnibus praesidiis vacuos et dcstitutos, satin tamers ipsius umbra tutos ease, quae cola plus valeat quaun mine propumnacula ad bostes a nobis propulsandos, licet armis, equis, munitionibus, militum ingcnti uumoro munitissimos et Instruct' ssimos, et ad quorum aspectum horrere mundus deberet, good suis viribus vidoantur posse universum mundum evertorc: std si Dei favorem eg-

periri volumus, necessario nobis ad ipsius bonitatem eerta fiducia confugiendum eat, ut eaperiamur good alio loco prophets praedieat: Fcce reges convenerunt, progressi suet pariter; ipsi viderunt, similiter admirati aunt, conturbati Bunt, commoti sent, tremor apprehendit eos, dolor ut parturientis. Quibus verbis prophets conaolatur ecclesiam, docetque coniurantibus adversua ipsam capitalissimia hostibus, saevissimis et fortissimis, a quibus iamiam laniandi videantur, fore ut quum impetum facere volent, in furorem vertantur, et miseros licet ac inermes conspicati, non audeant tamen invadere, sed ultra progrediantur, et temere viarum ignari abitum accelerent, Deo ipsos persequente, et consilia ipsorum frangente. Profecto tails hoatium fogs et interitus longe insignior eat quam si mille propugnaculis et praesidiis humanis tegcremur. Idcirco David merito licit hoc loco, Dei ease bellum : quanquam quidam propter unicam literam ad illud bellum restringant, quasi David dicat, Deum ease populi israelitici caput, et ex periculo imminenti ipsum servaturum, qua ratione volet: good sane verisaimum eat : verum tamen etiam generalis eat sententia: qua non dubium eat quin David docere voluerit, Deum omnibus praeliis praeesae, et cui voluerit victoriam concedere. Quod ipaum ethniei cognoverunt: et ideo in helium profecturi this suis sacra facere soliti, ut bene aua consilia verterent et fortunarent. Et post partam victoriam temple fuerunt ad gratiarum actioneaz aperta. Sed quae illi this suis sacra fecerunt, mere hypocriais fuit, good verum Deum non nossent, et quae this suis off'erebant in Doi viventis contumeliam reduudarent. Sed Deus in hominum mentibus reliquas else voluit aliquas religionis scintillas, ad maiorem ipaorum condemnationem, et ut sint coram Deo inegcusabilea : good intro sibi oculos effodiant, no ad Deum vocantem veniant et assurgant. Idcirco ethnici fortunam bellis praeesse et dominari dixerunt

deinde Martem deum praeliorum imaginati aunt: Dei viventis interea non recordati. Quod et ipsum prophetae Dei populo saepe exprobrarunt, dicentes illos, suo reti et industriae sacrificavisse. Quemadmodum hodie multos principes videaa veram cognitionem Dei non habentes, parts victoria, et in patriam reduces trophaea ponere, et supplicationes decernere, subinde suum illud Kyrie eleison repetentes : sed interim suss laudes praedicaro, virtutem et industriam magni facere: fortunamque dominam laudare, Deique memoriam omnem abolere. David itaque paucis istis verbis docet, bolls ease Domini ; quasi dicat ilium dominum ease bellorum et in omnes dominari et autoritatem habcre; ut qui de suis viribus multum sibi pollicebantur, animum repente despondeant, et ab its qui imbelles et ignavi habebantur, contra omnium opinionem superentur.