[See page image]

Page 185-186

hominibus vilis et abiecta Davidis erat conditio, longe tamen illi consultius erat in domo paterna sedere ad pascua, quam in aula regia cum Saule vitam agere. Caeterum hie superbam illam iactationem ex contumacia et obstinatione adversus Deum nasci videmus: nam habebat satis maunam occasionem sese humiliandi, quum a malo spiritu sic agitaretur: et hominum conversationem potius erubescendi quam sese efferendi. Nae suae tegendae turpitudini latebras quaerere potius debuit et ultro regia dignitate se abdicare, quam arrogantius insolescere: vel Ionathano filio tradere potius, quam apud plebem vilescere. Sed ita solent quicunque Dei forti brachio resistere nituntur; etsi notus illorum furor, tamen arroganter sese gerere, et magnopere iactare, quasi omnibus suum ingenium prodituri. Ac sane dubium non est quip a Domino eacaecentur, miris modis iudicia sua exserente in eos qui gloriam mundi venantur, et ambitione, ac superbia rumpuntur, ut ipsi sibi dedecus et ignominiam accersant, et omnibus odio sint et contemptui. Caeterum ex istis apparet ratam factam fuisse a Samuele initio latam sententiam, fore istud ins regis, ut aeciperet subditorum liberos, et its ad quodcunque vellet opus uteretur. Et hac ratione Deus ulcisci populum voluit graviter lapsum quum regem a Domino postulavit, libertatemque bonum inaestimabile parvi faciens perdidit. Ac si fuisset Isa1 facta optio, domine Davidem retinere, an in aulam mittere mallet, non dubium est quin domi filium retinere quam in aulam Saulis mittere maluerit. Etsi non sine muneribus pro suae conditionis ratione pater eum dimisit; nam et pane et vino et similibus onustus David ad regem pervenit, ut propria substantia sese veluti spoliaverit. Nae a Davide greges in pascua ducente pater maaimam utilitatem percipiebat, qua iam privatur, sine ulla spe eompensationis. Mittitur ergo David a patre in aulam coram rege citharam pulsaturus: ea tamen conditione, ut quum officio satisfecerit filius, revertatur. Sed Saul cum apud se retinet, et satis arroganter de se sentiens, magni beneficii loco ponit, quod invenerit gratiam in oculis suis : patremque et filium sibi hoc nomine plurimum devinctos arbitratur. Scilicet, id magni beneficii loco habendun~, quod afflicta sit familia, so sublato qui toti familiae serviebat et laborabat, et veluti mortuus patri fuerit, ex quo nullam utilitatem pereipiebat: quod quid aliud fuit quam quaedam latrocinii species? Hine igitur agnoscendi Bunt aulicorum et primariae dignitatis virorum mores, qui sibi natos omnes arbitrantur, et sua potestate vehementer abutuntur. Hine multa ipsorum inique facta, bins rapinae, hinc caedes, quae tamen omnia ludum et iocum arbitra.ntur: quod in inferiores nihil non sibi licerc existiment. Quamobrem eo maiores gratias agere Deo debemus

quod a tam dura servitute et miseria nos exemerit, et otia haec fecerit et singulis potestatem domi suae quietam vitam agendi, et liberis Buis ac facultatibus utendi fruendi dederit. Quod quantum sit beneficium, quantique faciendum, sentiremus, si Deus a nobis auferret: quamobrem nimium magna nostra est ingratitude, quod tantam Dei erga nos benevolentiam non agnoscimus, qua nos a.b istiusmodi potentiorum iniuriis protegit, et a nobis vim omnem et rapinas arcet, et De lana de dorso nobis, ut aiunt tondeatur, impedit.

Quaeri vero potest hoc loco, quinam David Saulis armiger factus sit, quandoquidem ad illum usque diem in pascuis vitam egerat, et ad ovium septa sederat, adeo ut ad militiam instructus non fuisse videatur. Verum quae de Davide hie dicuntur, et quae laudes ipsi tribuuntur, satis ostendunt non fuisse illum adeo rusticum et incultum, ut non fuerit eacellentibus donis et virtutibus insignis, etsi non apud omnes ipsius facta celebrarentur. Equidem et in ipsa paterna dome fateor cum fuisse contemptibilem, quemadmodum ante vidimus. Nam Isa't liberis suis coram Samuele septem productis, Davidis nullam, quasi ne natus quidem esset, mentionem fecit. Ex quo apparet quam saepe hominum malitia et ingratitudine Dei dona licet in aliquo valde conspicua conculcentur et flocci fiant, ab its qui ea non tanti faciunt quanti oporteret. Nominatim enim honorificam Davidis fieri mentionem videmus, et dici fortissimum robore, virum bellicosum, et prudentem in verbis, citbaraque bene psallentem. Quae sane non parva laus fuit Davidis: raro enim in iuvenibus fortitude cum prudentia convenit; quamobrem eo fuit admirabilior Davidis virtus, ad quam prosper etiam rerum eventus quum accederet magnam sane de se admirationem ipsum concitasse non mirum est. Neque enim istae virtutes Bunt rusticorum propriae: quandoquidem natura timidi, agrestes, idiotae Bunt, et fortitudine, prudentia, consilio, industria et eaeteris istiusmodi virtutibus non Bunt praediti, quibus aulici plerumque et alii homines insignes Bunt. Praeterea qui consilio pollent, et iuri dicundo praesunt, non Bunt plerumque audaces neque ad arma tractanda habiles, Bed ratione et consilio insignes. Quin et multos viros bonos videas tamen non esse industrios: ex quibus fit nobis conspicuum: Deum extraordinarie Davidem istis virtutibus exornasse: quac tamen in illo quamdiu ad pascua sedit quodammodo contemnebantur et vilescebant. Unde apparet verum id esse quod paulo ante diai, dona Dei licet in multis conspicua, non tamen pro dignitate recipi, et hominum ingratitudine fieri ut non agnoscantur. Verum enimvero licet ita haec usu veniant, viros tamen bonos quibus sua dons Deus distribuit, decet istam ingratitudinem patienter ferre