[See page image]
Page 165-166
165 IN I. LIB. SAMUEL. CAP. gYI.
Isar reperiri qui Deo gratus et acceptus esset: neque enim a Deo frustra Samuel missus eo fuerat: sed aliquem ex ills famil.ia regem fieri constitutum erat, quinam ergo non .curavit Isai filium suum Davidem cum caeteris advoeari? Cur quum septem maiores natu veluti repulsam passos animadverteret, non ipse ultro Davidis absentis meminit? Sed dicas plane ipsum perturbatum caecutire, et Davidem oblivioni tradidisse. Quare Samuelem oportuit interrogare ipsum, num alium ullum superstitem filium haberet. Qui repente advocatur; et oo adveniente, Deus Samueli patefacit eum ease quem delegerit, ac inungi regem iubet. In hac narratione primum observemus prophetae errorem, quod egterna bominis specie deceptus sit: contra quam soleat Deus, qui non ut homines ex rerum egterna facie, vel ex praestanti forma et statura corporis, ant aliis istiusmodi circumstantiis, quibus sibi gratiam homines apud alios conciliant, quasi egternis istis donis dignitatem et autoritatem aliquam mererentur, iudicat, sed ex ipsius cordis penetralibus, quae solus ipse rimatur. Quare quum deeeptum ea in re prophetam videamus, eo maior nobis eat adhibenda cautio, ne ipsi decipiamur, quo in haec proclivior eat lapsus, quandoquidem ut terrestres sumus, rebus caducis et fragilibus abripimur, et illarum egterno splendore decipimur. Neque vero de hominum tantum egterna forma hie loquor: sed de colendi Dei ratione, in qua maxime peccari ab hominibus certum eat. Ecquis enim non videt cultus divini corruptionem in ills pseudoecalesia romana, in qua Deum coli non posse creditur sine multis externis caeremoniis ridiculis et inanibus? Quorsum enim luminaria in templis, peristromata, aulaea, organs, vestimentorum certa genera, quorum omnium nullus eat modus, neque finis, sed quibus tantum plebi miserae imponitur, ut cum stupore mysteria ills suspiciat? Nae ex humani ingenii corruptione istud proficiscitur, quod in rebus visibilibus et caducis haeret: quare nos nunquam rectam viam ingressuros eertum eat donee sensus nostros captivos duaerimus, et ab istis eaternis pompis ad spiritualem cultum averterimus. Idcirco nominatim hoc loco Spiritus Dei loquens, sit: Deum non iuxta intuitum hominis iudicare: homo enim videt ea quae parent: Dominus autem intuetwr cor.
Porro quum dicitur Deus non esse hominibus similis, docemur a spiritu sancto, nobis rem ease cum Deo, ac proinde non esse ex nostrorum sensuum apprehensione, non ex arbitrio nostro, non ex ratione et intelligentia nostra colendum, et cum ipso agendum. Quare donee nobis ipsis renuneiaverimus, certum eat nos eo longius ab ipso recessuros quo propinquiores nos ease nobis persuaserimus. Sed via nobis ipsis facienda eat, ut ab ista vanitate deterreamur. Ecquid enim aliud eat quam
mera vanitas et stultitia rebus adhaerere torrenis et caducis, et ab illaium ezterno splendore pendere? Sed ad terrena illa etiam accedit hypocrisis: qua fit ut gaudeamus procul a Deo abesse, veriti ne vitia nostra in ipsius conspectum veniant, quae libenter occulta vellemus. Et, quaeso, quam multae cordis humani latebrae! Ex ills itaque hypocrisi augetur vitium illud naturale, quo rebus caducis et egternis nimium inhaeremus: et in illis summam religionis positam nobis persuademus. Quamobrem, ut hoc fugiamus vitium, meditanda eat diligenter haec doctrina, nempe non posse Deum placari rebus its quae nobis pulchrae videntur eaterna specie, sed abominationem esse coram ipso quemcunque illi ex arbitrio nostro cultum exbibuerimus, quem admodum ipsemet Dominus noster Iesus Christus nos docet Lucae decimo segto capite. Quao quum its se habeant, diligenter notanda sententia ills, Deum non esse ut homines, ne ad nostrum mo dulum illum metiamur, et nostris imaginationibus transfiguremus. Sed tam altas egit radices in ani mis hominum ills audacia, ut nonnisi summa vi possit eradicari. At si nos homines esse memine rimus, sola ills vog docebit, nos quando virtutis, industriae et similium quae mens humana dictave rit, specie eaterna delectamur, longe opinione decipi. Quid its vero? Nempe homines sumus, ad quorum arbitrium non eat cogitandum flecti unquam Deum velle ant posse, ant illi unquam grata et accepts fore quae mens humana finaerit. Neque enim ipsi tanquam caeco via monstranda eat: cuius luce potius nos illustrari necesse eat, ut ad ipsum ad ducamur, et nobis ipsis renunciare, ut ab ipso mise ricordiam consequamur, eumque quocunque duae rit sequi, nedum ut ipsum nos sequi velimus. Aequum enim et iustum eat profecto nos illi in omnibus obsequi, quod unde illi satisfaciamus non habeamus, nisi ab ipsius liberalitate hauserimus. En cur hie Spiritus Sanctus dicat, Deum non esse ut homines. Poterat enim simpliciter dicere, Deum non intueri egternam formam : sod vitium homini bus innatum notare voluit, ut DOS ipsos nosse dis camus: et agnitum vitium fugere, et tanquam ex Into emergere, in quod natura demersi sumus : et eaterna ills omnia quae pulchra esse sibi homines fingunt inania esse nobis persuadere, et indigna ex quibus dignitatem aliquam coram Domino conse quamur: ac proinde semel inanes illas pompas ab iicere, quas ipsemet abominatur. Quum vero dici tur Deus cor hominis intueri, docemur eo non tantum oportere nos, si Deo grati esse volumus, hominibus placere, et sola quadam virtutis specie et umbra conspicuos esse: quandoquidem inanes illae nugae sunt: et Deus non eat infanti similis, qui ludicris nescio quibus placetur: sed cor petit, quemadmodum Ieremias sit: Domine oculi tui non 11'"