[See page image]
Page 145-146
145 IN I. LIB, SAMUEL. CAP. XY. 146
saevus et crudelis fuisset, quod sanguinem huma~ num fudisset, quod multas uxores viduas reddidisset. Et tamen diving ultio in ipso peccata iforum ulciscitur qui iam ante trecentos annos mortem obierant. Sane, et inde apparet Deum vetera pemata exquirere, quae sibi soli cognito tempore pfuniat, Hine discamus Dei infinitam sapientiam adorare, et consilium ipsius aeternum revereri, et in omni humilitate quidquid sacra docet scripture. recipere: Et quidquid humana ratio dictet, os tamen olandcre, et in arcana Dei iudicia non ulterius inquirere. Quid enim, quaeso, profuerit adversus ipsum oo-blaqui 7 Quare quaecunque tandem exerceat iudieia; quae nobis insolentia videbuntur, ne tamen quidquam adversus ipsum obloquamur: quandoquidem sue semper illi iudiciorum constat ratio. Iaterea nostram arrogantiam et temeritatem in serutandis ipsius iudiciis observabit, quam suo etiam tempore ulciscetur. Quamobrem etsi humanae rationi non appareat omnium Dei iudiciorum ratio, tanquam iustissima tamen suspiciamus.
Et hactenus; quae very sequuntur quandam d:ifficultatem in so continent, quod dieitur Samuel in frusta concidisse Agagum coram Domino in Gal galis. An enim ipsemet hominem interfeciO Its= que hie primum observandum est, its temporibus non: eam quae nunc obtinet fuisse consuetudinem: et iustitiae ministrum esse non fuisse inhonestum
corruptis vero deinde saeculis factum, ut de faci norosis non sumatur supplicium, nisi por publicum lictorem, ad hanc rem ordinatum. Deinde certum illud esse, Samuelem a Deo regia potestate et au toritate armatum, iubente AQagum interfxci. Neque enim Samuelis officium erat Agagum interimere: sod tamen cessante Saule et officium non: faciente, Samuel rem perfecit. Quod vero Saul sine contra dictione id permittit fieri, in eo videmus illum ve hxti fraeuo quodam cohiberi : sed tamen tanguam simulatum hominem, cuius cor non erat prorsus alienum a rebellione: sod qui nunc prophetamut nuper populum, metuat: et dubius ac incertus con sihi modo in hanc modo in illam partem propen deat. Quamobrem non est adseribenda Sauli laus aliqua virtutis: sed sciendum a Deo fuisse veluti belluam quandam fraenatum. Deum itaque vide m,us Samueli novum veluti robur ad hoc opus suf fecisse, quod alioquin a se non haberet. Nam, u.t vidim.us, ad summam senectutem pervenerat, quae frigida plerumque et infirma est. Agag autem flo rente adhuc aetate videtur fuisse: et licet aetatem ipsius ignoremus, tamen non fuisse confeetum se aeetute verisimilE est. Porro non tantum caesus, sod in frusta. discerptus a Samuele dicitur, tanquam si mollissimum, quid coneidisset. Nae omnino sta tuendum Dei manum tantam vim Samueli dedisse: Unde) manifeetum, est Samueli munus regium. com. Calvvni opera. Vol. ggX.missum, etsi prophets erat: Deumque voluisse ut quod Saul officium neglexerat, ipse Samuel implerat.
Tandem dicitur Samuel abiisse in Ramatha, et non vidisse ultra Saulem usque ad diem mortis suae, verumtamen luxisse illum, quoniam Dominum poenituisset, quod constituisset regem Saul super Israel: Samuelem verisimile est comitatum Saulis deseruisse, ne videretur vanis illum comminationibus terrere voluisse: sed potius ut decretum irrevocabile esse demonstraret. Its reeedens a Saule propheta palam testatum f'ecit se. tanquam Dei legatum ipsum coarguisse, et ut habebat in mandatis a Domino poenas minatum esse. Tali constantia praeditos esse oportet Dei servos, quibus divini verbi commissa est praedicatio : ne peccatores veluti per transennam de peecatis arguant, et deinceps ipsis adulentur: quemadmodum plerosque videas egregie simulantes viros probos et fortes in docendo et arguendo, qui peccantem quidem admonebunt: sed, si perseverantem in peccatis viderint, dissimulent et adulentur. Atqui hoc est in Deum ipsum peccare, et ipsius maiestatem irridere. Sane peccatores de peccatis admoneri par est, et si convertantur ipsorum peccata perpetua sunt oblivione obliteranda, immo et ipsis animi addendi spesque facienda nunq.uam. ills- ipsis exprabranda, Bed si contra Dens iusto iudicio.persequitur peceatores; qui adawniti quxdem res-ipiscentiam, simuleat; sed ad ingeniem subrode revertantur, hune Dei contemptum manifestum ipsius suos servos odisse et persequi oportet. Quare Samuelis hac in parte landandam eonstantiam, sciarnus; quod non semel ant iterum. tantum Sa.uh declararit esse ipsum a Deo reiectum : sed quod eum deseruerit et tanquam deploratae salutis hominem reliquerit. Quod autem adiicitur luxisse ipsum Saulem, quod regia dignitate depulsus a Domino faisset, deelarat Samuelem ab omni ambitione fuisse alienissimum: .vidimus enim Saulem in Samuelis locum substitutum. Atqui ut sunt homines honoris cupidi, si quis aliquem in locum suum substitutum viderit, fieri non potest quin quodam stomacho moveatur. Sed quod Samuel Saulem luget, satis declarat ipsum neque honoris gut dignitatis cupidum, neque primariae in reliquos autoritatis appetentem, gut laudis avidum. Sponte enim cessit, et libenter de dominatore factus est subiectus. Idcirco itaque Saulis casum non lugere non potest, quod reiectum et reprobatum illum a Domino cognoscat. Saul contra non legitur idem de Samuelis discessu a se fecisse, verum potius callum obduxisse, et obduruisse instar belluae, et in eam rabiem conversus ut adversus ipsum Deum insurrexerit, et sibi tandem. menus et ultimum exitium attulerit. Hine admonemur exeultantibus et triumphantibus improbis hominibusy nobis potius flendum et gemendum non tantum peceata nostna agnoscentibus:, sed: im10