[See page image]

Page 77-78

supra Deum sapientiam- attribuit. Hinc itaque faciamus initium huius ooncionis; Deo nimirunt tantopere ease commendatam eoclesiae suae salutem, ut nunquam patiatur illatas ipsi imurias inultas remanere. Nam etsi fideles multa ferre ab impiis contingat, et veluti ab illis opprimi, futurum tamen tandem eat, ut rationem Deo illarum omnium olim impii illi persecutores' reddant. Testis esto celebris ilia Exod. 17. historia de Amalecitis, qui populum Israelis transitu in ipso deserto prohibere voluerunt, riulla tamen iniuria lacessiti : sed contra potius non inscii promissionum quas Abrahamus a Deo acceperat, quippe ab illo etiam ducentes originem. Procul dubio quum ultro miserum ilium populum affligunt, ipsi Deo videntur bellum inferre velle et promissiones ipsius irritas facere, atque ipsius veritatem pervertere: ad- proinde cultum Dei puramque religionem quam Deus in terra illa Chanaan volebat constituere, pro diribus evertere conabantur. Et 'quidem grave istud erat peccatum, ad quod aliud aceedebat: quod nullam occasionem aggrediundi Israglitas habebant, a quibus neque fuerant lacessiti, rieque ullas iniurias acceperant: sed transitum tantum liberum per ipsorum regionem postulabant. Bed illi ad arma concurrentes non inimieum populum hostiliter invadunt. Ez . quibus eat conspicuum illos adversus Deum bellum gessisse, et adversus homines inhumanitate peccasse. Peccarunt itaque graviter Amalecitae furore adversus Deum, et immanitate - adversus prozimos, et quidem tales ut dicantur electus Dei populus, propriumque ipsius peculium. Sed tandem illos Deus repulisse virtute sun dicitur. Nam etsi-populus adversus Amalecitas pugnaret, nihilominus tamen Mosis precibus impetrata victoria eat, et ut apparet ex ilia historia, Mose manus in eoelum attollente, populus fuit bello superior. Itaque Deus hostium suorum consilia et conatus evertit, populumque suum vendicavit, et adversus hostium insultus protezit: suisque promissionibus vel invitis omnibus hostibus viam fecit. Atque idcirco Deus Mosen iussit haec in monimentum perpetuum in libro legis scribere : et Iosuam instruere populum ilium Amaleeitarum olim a Deo puniendum,.et ipsius memoriam a terris delendam, perpetuaque infamia et dedecore notandam. Quae sententia rata fit iureiurando, quod dicitur Deus manum habere super solium, bellumque ease Iehovae contra Amalecitas de aetate in aetatem. Phrasis enim illa, Dei manum ease super solium, solenne iuramentum in se continet: Iurantes enim homines, solent manus in coelum attollere, quasi Deum testem advocantes. Ut ita ostendatur, quod docet apostolua, Deum quum nullum se habeat superiorem, iurare per se ipsum sedentem super solium suum. Quandoquidem igitur Deus per suam maiestatem iurat, et eat omnipotens, certum eat ipsum nullam

'nnqua iniuriam inultam relicturum. Mosen vero

videmus etiam fideliter maudatum sibi a Domino

fwiese easequutum Dent: 25; 17: siquidem nomina

tim populum iubet memorem ease acceptae istius

ab Amalecitis iniuriae, in haeo verba: .Recordare

quae fecit tibi Amalech, in itinere quum exiretis ex

Aegypto. Qui occurrens tibi eo itinere, in postremo

agmane taco cecidit omnes qui debilitate of fecti seque

bantwr te, quum to eases lassos et fatigatus : nee re

veritus eat Deum. Ideo esto quwm quiet-em dederit

Iehova Deus tuus tibi ab omnibus inimicis tuis cir

cumquaque in terra quam lehova Deus tuns dat tibi

in possessionem, ut deleas memoriam Hamalechi sub

coelis: ne obliviscitor. Atqui labuntur anni paene

trecenti, quibus Deus Amalecitas ita toleravit ut ne

leviter quidem attigerit: quare videntur irritae illae

eomminationes : et decretum illud Dei adversus

Amalecitas tam horrendum in auras et fumos ab

ivisse, et irritum factum ease. Nam quomodo Deus

tamdiu tolerat Amalechitas, non repetens ab ipsis

istius iniuriae rationem, et poenas infligens? Sed

hic ea in memoriam revocanda quae sacra pagina

frequenter inculcat, mille annos ease coram Deo

unius diei instar. Unde etiam discendum eat, im

probis triumphantibus, quod aliquod ingens peri

eulum evaserint, Deo non properante ad vindictam,

et sua iudicia adversus ipsos non egserente: et in

summa laetitia et voluptate ac otio vitam agenti

bus, non modo reliquos homines contemnentibus,

sed ipsa Dei iudicia' apernentibus, tamen imminere

Dei vindictam, qua momento incauti obruantur.

Iam vero in nostrum usum quae de Mose hactenus aunt recitata usurpemus, et utilem ex its doctrinam eruamus. Sane prima facie insolens videri potest mandatum, de tam horrenda vindicta sumenda de Amalechitis : modum enim excedere modis omnibus videtur. Praeterea notum eat, sacrum scripturam passim prohibere, ne ipai nostras iniurias ulciseamur. Quamobrem sibi ipsi Deus ease contrarius forte videretur: quandoquidem modo prohibet ulcisci iniurias, modo edam ulcisci iubet. Bed de ultione et vindicta facilis solutio eat, quum inter passiones nostras distinguemus, et sincerum affectum Deo obsequendi. Sane si a nostris affectibus et passionibus ad vindictam feramur, certum eat illicitam illam ease ultionis rationem. Quin imo licet manum adversus inimicos non attollamus, sed animo iracundiam foveamus, eoram Deo eaedis rei omnino sumus. Non itaque mirandum si Deus tam praecise omnem ultionem privatam prohibuit. Deus enim homines ease sui nimium amantes satis novit, et in iras ad minimam iniuriam easurgere: ac suis affectibus semel abreptos non posse modum servare, sed iuris et aequi prorsus oblivisci. Et praeterea Deus sibi a nobis hunc honorem reposcit, ut in ipsius manus iniurias nobis illatas reponamus. Id